Programiranje danas ima reputaciju pretežno muške dominacije. O ovoj temi smo već govorili i došli do zaključka da su žene u tom svetu “ugrožena vrsta”. Ipak, na jednom polju nežniji pol ostavio je veliki trag – programski jezici. Predstavljamo vam spisak od pet programskih jezika i izvandrednih dama koje su ih kreirale.
-
Grace Hopper – COBOL
Admiral američke mornarice Grace Hopper (1906-1992) bila je jedna od prvih programera u istoriji kompjutera. Njeno uverenje da bi programski jezici trebalo da budu lako 
shvatljivi i jednostavni poput engleskog jezika je veoma uticalo na razvoj jednog od prvih programskih jezika – COBOL. Common Business-Oriented Language, poznatiji kao jezik Cobol, jedan je od najstarijih programskih jezika koji postoje. Ovaj jezik razvijen je 1959. godine, a ubrzo potom postao je prihvaćen u celom svetu za programiranje zadataka poslovne (biznis i finansijske) prirode.
Kada je imala sedam godina, Grace je rastavila svoj budilnik jer je htela da sazna kako on funkcioniše, međutim nije mogla da ga sastavi nazad. Dok njena majka nije shvatila šta je mlada Grace naumila, ona je rastavila sedam satova u kući. Ova intelektualna znatiželja odigraće kasnije veoma bitnu ulogu u svrstavanje Grace Hopper u redove najpoznatijih žena pronalazača.
“Ljudi su alergični na promene. Vole da kažu: “Oduvek smo to radili na ovaj način.” Ja pokušavam da se borim protiv toga. Zato imam sat na zidu čije kazaljke idu u suprotnom smeru.”
Grace Hopper
-
Jean Sammet – FORMAC
Jean E. Sammet (1928 - ) je penzionisana programerka koja je poznata po radu na FORMAC-u. FORTRAN je razvijen od strane IBM-a ’50-ih godina, uglavnom za matematičko računanje i naučno računarstvo. 1961. godine IBM je angažovao matematičarku Jean Sammet, koja je, zajedno sa Grace Hopper, bila deo grupacije koja je razvila COBOL. 1962. godine Sammet razvija programski jezik FORMAC (FORmula MAnipulation Compiler), nastavak FORTRAN-a, koji je bio u stanju da obavlja algebarske manipulacije. FORMAC je postao prvi jezik u široj upotrebi za simbolička matematička izračunavanja. Sammetova je autorka knjige “Programski jezici – istorija i osnove”, koja je proglašena za “instant kompjuterski klasik” 1969. godine, kada je objavljena.
-
Cynthia Solomon - Logo
Kasnih ’60-ih, grupa istraživača iz Masačusetsa uvidela je potrebu za novim programskim jezikom namenjenim deci, čija su osnova reči i rečenice a ne brojevi i simboli, kao kod mnogih programskih jezika do tad. Jedan od tih istraživača bila je Cynthia Solomon, koja je svoju karijeru u kompjuterskoj nauci počela učenjem Lisp-a dok je radila za pionira veštačke inteligencije Marvina Minskog. Nekoliko godina kasnije učestvovala je u razvoju novog jezika – Logo-a. To je programski jezik visokog nivoa, koji se bazira na funkcionalnom načinu programiranja. Nastao je upravo iz programskog jezika Lisp. Sastavni deo Logo jezika je kornjača grafika, grafički sistem koji se lako uči kao i celokupan jezik. Ovaj jezik kreiran je sa ciljem da bude obrazovno sredstvo i to ne samo u oblasti programiranja. Prvobitno nije imao grafičke mogućnosti, pa mu je pridodat uređaj, jedna vrsta robota, koji je nazvan kornjača.
Kornjača je bila povezana sa računarom i njome se upravljalo naredbama Logo programskog jezika. Ona je mogla da se kreće po horizontalnoj podlozi napred i nazad i da menja smer i pravac kretanja. Ako bi se postavio list papira ispod kornjače, ona je mogla da ostavlja trag za sobom, formirajući grafiku koja je nazvana “kornjača grafika”.
Logo kornjača
-
Barbara Liskov - CLU
Barbara Liskov je prva žena u Sjedinjenim Američim Državama koja je doktorirala u oblasti kompjuterskih nauka. Ona je predvodila grupu naučnika koji su dizajnirali i razvili 
CLU, programski jezik, koji je predstavljao važan evolutivni korak u razvoju programskih jezika.
Kreiran je sredinom ’70-ih. Kroz CLU je Liskova uvela (i popularizovala) pojmove kao što su apstraktni tipovi podataka, iteratori i paralelni zadaci. Liskova je dobila Tjuringovu nagradu 2008. godine za svoj rad u kreiranju programskih jezika i metodologiji softvera koji su doveli do razvoja objektno-orijentisanog programiranja.
Ona je razvila dva programska jezika – spomenuti CLU i Argus (1980). Danas je profesorica inženjeringa na Masačusetskom tehnološkom institutu, na odseku za elektrotehniku i informatiku. Autorka je tri knjige i više od stotinu stručnih radova.
-
Adele Goldberg – Smalltalk
Kao što je COBOL razvijen 20 godina ranije kako bi programiranje učinio jednostavnijim za sve ljude, jedna od osnovnih ideja koja stoji iza priče o Smalltalk-u je da se stvori jezik koji će omogućiti svima, a ne samo programerima, da kreiraju aplikacije.
1973. godine Adele Goldberg se priključila timu koji je radio na Smalltalk-u i odigrala veoma značajnu ulogu u razvoju samog jezika, ali i njegovih pionirskih koncepata, kao što su model-view-controller (ključni koncept iza grafičkog korisničkog interfejsa), WYSIWYG editor i integrisano razvojno okruženje.
Smalltalk je objektno-orijentisani, dinamički, reflektivni programski jezik. Spoj Smalltalk-a i C-a predstavlja Objective-C, programski jezik koji se koristi u Apple-u za OS X i iOS operativne sisteme i njihove aplikativno-programerske interfejse.
1 komentar